Karmienie piersią i problemy z tym związane

Wszystko co naturalne dobrze na nas wpływa, a właśnie takie dla noworodka jest mleko mamy. Mleko wytwarzane w organizmie matki jest „pokarmem idealnym”.

  • Mleko matki jest najlepszym pożywieniem dla dziecka, odpowiednia kompozycja poszczególnych składników odżywczych (białka, tłuszcze i węglowodany) sprawia, że jest ono bardzo łatwo przyswajane.
  • Chroni dziecko przed wieloma chorobami, zawiera przeciwciała do walki z bakteriami (Twoje mleko chroni dziecko nawet, jak Ty jesteś chora), zapobiega alergiom zmniejsza  częstotliwość występowania gazów jelitowych, zaparć , biegunek i co najważniejsze wzmacnia odporność, zapewnia dziecku harmonijny wzrost i rozwój organizmu.
  • Daje noworodkowi poczucie błogości i bezpieczeństwa, sprawia że czuje się kochane i potrzebne, co ułatwia mu „uporanie” się z nowym otaczającym go światem.
  • Mleko mamy jest zawsze ciepłe i gotowe do podania.
  • Pierś nigdy nie jest pusta! Mleko jest wytwarzane podczas karmienia, więc im więcej dziecko je, tym więcej mleka jest w piersiach. Działa tu zasada popyt – podaż.
  • Karmienie piersią jest też dobre dla Ciebie, skraca czas krwawienia w połogu, powoduje, że macica lepiej się obkurcza, a Ty wracasz szybciej do formy sprzed ciąży.

 

Dla wielu kobiet karmienie piersią to niezwykły moment bliskości ze swoim dzieckiem, daje wiele radości i satysfakcji, ale nie jest pozbawione jest trudu.

Do karmienia piersią, tak samo jak do porodu, możesz się przygotować! Wiedza zdobyta w trakcie ciąży uchroni cię przed „niespodziankami” pierwszych dni i tygodni. Skorzystaj z zajęć w szkole rodzenia, poradź się swojej położnej środowiskowej, a jeśli nie jest to możliwe, poszukaj w swoim otoczeniu kobiet, które karmią lub karmiły piersią z powodzeniem. Będą bezcenną skarbnicą wiedzy i wsparcia.

 

POWITANIE MALUSZKA

Bardzo ważnym elementem poprzedzającym karmienie jest położenie urodzonego, nagiego noworodka na brzuchu matki. Ten kontakt „skóra do skóry” pozwala na osiedlenie się na ciele dziecka bakterii matki. Zapobiega to kolonizacji bakteriami szpitalnymi i tym samym chroni dziecko przed zakażeniem w późniejszym okresie. Dziecko ułożone na ciele matki samoistnie pełznie w kierunku piersi. W pierwszej godzinie życia pojawia się wyraźny odruch szukania. Ten moment jest optymalny do podjęcia próby karmienia. Nie wolno go zlekceważyć. To pierwszy krok do udanego karmienia.

 

POZYCJA DO KARMIENIA

Bardzo ważną sprawą w karmieniu piersią jest wygodna pozycja matki i dziecka, co nie jest proste bezpośrednio po porodzie. Najlepszą pozycją matki do karmienia jest pozycja siedząca lub półsiedząca:

  • plecy wyprostowane i podparte ,
  • nogi wygodnie podparte i lekko ugięte ,

Bardzo pomocne są poduszki, wałki układane pod plecy i na kolana. W pierwszych dobach na ogół matki preferują pozycje leżące lub półleżące. W tych pozycjach ważne jest by nie opierać się na łokciu. Należy ułożyć się wygodnie, wygodnie też ułożyć dziecko i podeprzeć je by nie odsuwało się w trakcie karmienia.

 

UŁOŻENIE DZIECKA

Równie istotną sprawą jest pozycja dziecka. Oto kilka praktycznych rad:

  • przykładamy dziecko do piersi, a nie odwrotnie,
  • nosek malucha musi być drożny ustawiony na wprost brodawki,
  • dziecko musi złapać brodawkę wraz z otoczką, bo dopiero wówczas wypływa pokarm,
  • noworodek musi mieć szeroko otwarte usta i prawidłowo ułożony język, który owija się wokół brodawki,
  • główka dziecka powinna być wyżej niż reszta ciała w każdej pozycji karmienia,
  • dobrze jest mieć w pobliżu poduszki, które przydatne są do utrzymania pożądanego położenia dziecka oraz służą jako podparcie dla mamy,

 

JAK POZNAĆ, ŻE DZIECKO JEST NAKARMOINE ?

  • dziecko ssie pierś przez co najmniej przez 5-15 min., odgłos połykania jest słyszalny,
  • ilość karmień powinna wynosić przynajmniej 8 w ciągu doby, z czego 1-2 w nocy,
  • matka po karmieniu odczuwa wyraźne rozluźnienie piersi,
  • dziecko zasypia lub spokojnie czuwa po karmieniach,
  • oddaje 3-4 lub więcej stolców w ciągu doby, stolce są luźne, papkowate, żółte,
  • mocz jest jasny, bezwonny (w ciągu 1-2 doby przynajmniej 2 mokre pieluszki, od 3 doby przynajmniej 6-8 mokrych pieluch),

 

PRZECHOWYWANIE ODCIĄGNIĘTEGO POKARMU

Pokarm przechowujemy w czystym, plastykowym pojemniku. Dostępne są na rynku jednorazowe, plastikowe woreczki do przechowywania pokarmu.

  • w temperaturze pokojowej do 12 godz.
  • w lodówce do 48 godz.
  • w zamrażalniku lodówki (-10 o C) 7-10 dni
  • -w zamrażarce (-18o C) do 6 miesięcy

Pokarm przed podaniem najlepiej powoli podgrzać do temperatury około 37o C, nigdy nie gotować!! Nie zamrażać powtórnie raz rozmrożonego pokarmu.

 

NAJCZĘSTRZE PROBLEMY W LAKTACJI

Bolesność brodawek po porodzie obserwuje się najczęściej od 3 do 7 doby i spowodowana jest zmianami hormonalnymi.

Poranione brodawki

  • Na brodawkach są małe pęknięcia, spowodowane nieprawidłowym przystawianiem dziecka do piersi. Nie ma to żadnego wpływu na dziecko, ale dla karmiącej mamy jest bardzo bolesne.
  • Popękane i bolesne brodawki, to też najczęstszy powód przerwania karmienia piersią w tych pierwszych dniach i tygodniach po urodzeniu dziecka, gdy powoli nabierasz jeszcze wprawy.

Pomoc :

  • Karmienie rozpocząć od mniej bolesnej piersi.
  • Poprawić technikę karmienia, upewnić się, że sutek jest odpowiednio umieszczony w buzi dziecka, lekko przechylony w stronę podniebienia, a dziecko uchwyciło dużo piersi szczelnie wypełniając nią usta.
  • Pielęgnacja brodawek polega na delikatnym osuszeniu brodawki jałowym gazikiem, a następnie posmarowanie własnym pokarmem ,który ma działanie gojące. „Wietrzyć” brodawki. Za każdym razem używać świeżych wkładek do biustonosza.

 

Za mało pokarmu

  • Jest to niedostateczna produkcja pokarmu w stosunku do zapotrzebowania dziecka.
  • Naturalną rzeczą jest, że zapotrzebowanie dziecka stopniowo wzrasta i okresowo zdarzają się „kryzysy laktacyjne” (zwykle około 3-6 tygodnia i 3-6 miesiąca). Wtedy dziecko głodne częściej dopomina się karmienia i częściej oraz dłużej ssie pierś stymulując ją do zwiększania produkcji.
  • Kryzys mija po kilku dniach, pod warunkiem, że przestraszona mama nie zacznie wtedy dziecka dopajać, dokarmiać lub podawać smoczka. Rzadko zdarza się, aby produkcja pokarmu nie nadążała i była niewystarczająca (oczywiście przy prawidłowej technice i rytmie karmień).

Przyczyną zbyt małej produkcji pokarmu może być:

  • Dopajanie, dokarmianie dziecka,
  • stosowanie smoczka do uspokojenia (automatycznie zmniejsza się liczba karmień i po jakimś czasie pogarsza się technika ssania),
  • choroba dziecka (dziecko chore rzadziej zgłasza się do piersi, słabiej ssie),
  • stres matki (egzamin, obawa o dziecko, o niedostateczną ilość pokarmu) może spowodować gwałtowne zmniejszenie się ilości wypływającego mleka w takich sytuacjach przyczyną zbyt małej ilości pokarmu, nie jest gorsza produkcja ale utrudnienie lub wręcz zablokowanie wypływu,

Nawał mleczny

  • jest stanem fizjologicznym, typowo występuje w 2-6 dobie po porodzie,
  • dotyczy obu piersi jednocześnie, mleko wypływa z piersi prawidłowo,
  • piersi są miękkie, nie zaczerwienione, nie bolesne,
  • stan ogólny i temperatura matki są dobre,
  • dziecko ssie i słychać przełykanie,

Pomoc:

  • Jedyne skuteczne leczenie, opróżnianie piersi przez częste przystawianie dziecka do piersi.
  • Odciąganie niewielkich ilości pokarmu przed karmieniem w celu zmiękczenia otoczki (jeśli jest taka potrzeba), bo jest napięta i wypełniona mlekiem, a także w sytuacji kiedy jest potrzeba odciąganie niewielkich ilości pokarmu pomiędzy karmieniam ( i tylko do uczucia ulgi, nigdy „do końca”).

Uwaga!! Intensywne odciąganie powoduje nadmierne wytwarzanie mleka .

  • Złagodzić objawy nawału można stosując zimne okłady na piersi po karmieniu (opróżnieniu) na ok.20-30 min. Zimno powoduje zmniejszenie przekrwienia, obrzęku, zmniejszaj napływ mleka, można zastosować schłodzone, pogniecione liście białej kapusty (sok działa przeciwzapalnie) lub kostki lodu, mrożonki zawinięte w pieluszkę.
  • Można polecić noszenie takiego biustonosza, który będzie podtrzymywał przepełnione piersi.
  • 2 razy dziennie można pić napar z szałwii (przez 1-2 doby), szałwia działa jak estrogeny- obniża laktację.

Uwaga!! Nie ograniczamy picia płynów, mamy mogą pić tyle ile potrzebują wedle pragnienia- nie ma to wpływu na ilość wytwarzanego pokarmu.

Zapalenie gruczołów sutkowych

  • Spowodowane jest tym, że twój organizm wytwarza zbyt wiele pokarmu lub kanał mlekowy jest zatkany. Dzieje się tak gdy dziecko nie jest wystarczająco często/długo karmione, lub jest źle przystawiane do piersi. W obu przypadkach zalegające w piersi mleko powoduje stan zapalny.
  • Objawy charakterystyczne:
    gorączka, bóle mięśniowe, stwardnienie, bolesność i czasem zaczerwienienie na ogół jednej piersi, olbrzymie zmęczenie, dreszcze, ból głowy, mięśni. Posłuchaj uważnie, co mówi Ci twoje ciało, gdyż źle leczone zapalenie piersi może przerodzić się w ropień.

Pomoc:

  • Karmienie zaczynać chorą piersią, aby dziecko opróżniło ją do końca, w różnych pozycjach, minimum 15 min. z każdej piersi.
  • W trakcie karmienia należy delikatnie masować pierś w kierunku brodawki, stymuluje to wypływanie mleka i łagodzi objawy.
  • Po karmieniu zastosować zimne okłady na pierś (tak jak w przypadku nawału), krótko przed karmieniem ciepłe okłady.
  • Odpoczywać, pić większą ilości płynów, odpowiednie odżywianie.
  • W razie potrzeby leki przeciwzapalne, np. Paracetamol lub Ibuprofen, źle leczone zapalenie może spowodować powstanie ropnia sutka.
  • Jeśli objawy nie ustąpią  w ciągu 24 lub nadal występuje gorączka skonsultuj się z lekarzem.

Ropień piersi

  • Jest on powikłaniem nie leczonego lub niewłaściwie leczonego zapalenia piersi.
  • Objawia się ograniczonym zbiornikiem treści ropnej.
  • Położnica skarży się  na silny ból, zaczerwienienie, obrzęk i objawy ogólne zakażenia.

Pomoc:

  • Zastosowanie antybiotyku oraz leków przeciwbólowych.
  • Ropień często wymaga interwencji chirurga ,mającej na celu otwarcie ropnia.
  • Przy powstaniu ropnia należy czasowo wstrzymać się od karmienia chorą piersią, ale pokarm z niej odciągnąć. Po zabiegu, jeżeli nie zostały użyte środki dezynfekujące z jodem, a rana jest tak umiejscowiona, że nie przeszkadza w karmieniu, można przystawiać dziecko.

DIETA PODCZAS LAKTACJI

  • jedz mniejsze porcje, ale często,
  • produktu skrobiowe, które dodają energii, np. ryż, makaron, chleb pełnoziarnisty, kasze, nasiona roślin strączkowych,
  • białko – 2 porcje dziennie: mięso, ryby lub jajka, 3 porcje nabiału dziennie, np. żółtego sera, mleka, jogurtu lub białego sera,
  • tłuszcze, które należy jeść zamiennie (masło, oliwa z oliwek, , olej rzepakowy, oliwa z orzechów, itp.), w ten sposób dostarczamy tłuszcze Omega 3 i 6, które korzystnie wpływają na rozwój układu nerwowego Twojego dziecka,
  • suszone owoce np. figi, morele lub migdały czy orzechy, które są źródłem magnezu,
  • wypijaj dużo płynów ok. 2,5-3 litrów na dobę,
  • jedz warzywa i owoce, najlepiej sezonowe i krajowe do każdego posiłku, ponieważ dostarczają witamin, składników mineralnych i błonnika,
  • polecane zioła: koperek, tymianek, bazylia, natka pietruszki-dodają smaku potrawom nie przenikając do mleka,

 

 

UNIKAJ:

  • mocnej kawy, herbaty, wysokoprocentowych alkoholi,
  • czosnku (nadaje mleku zapach), fasoli, grochu, kalafiora, brukselki (powodują wzdęcia),
  • ostrych przypraw,
  • ciężkostrawne, tłuste i smażone potrawy, mogą spowodować ból brzucha i wzdęcia w dziecka,
  • dania z surowych ryb, jajek, mięsa, są ciężkostrawne i grożą zatruciem pokarmowym,
  • słodycze i słone przekąski.